مروری بر نقش و جایگاه اقتصادی اصناف

اصناف پس از انقلاب:

در دوره دفاع مقدس

قسمت دوم

 

در شرايطي که کشور همزمان درگير جنگ تحميلي و تحريم هاي بين المللي بوده است، اين اصناف و بازاريان بوده اند که با اخلاق ارزشي، روحيه انقلابي و منش اسلامي خود چالش هاي پيچيده در طول جنگ تحميلي را مديريت کرده اند و همسو با سياست هاي دولت و اجراي آنها نه تنها نظم و انضباط بازرگاني در سطح واحد هاي خرد اقتصادي را با رعايت اخلاق حرفه اي و انصاف در بازار متعادل نموده اند، بلکه بخش اعظمي از نيروهاي دفاعي و مايحتاج عمومي مورد نياز جبهه نبرد را نيز تهيه و تدارک ديدند. بازاريان در جريان جنگ تحميلي بیش از 10 هزار شهيد تقدیم انقلاب کردند.

اصناف و بازاریان در دوران طلایی دفاع مقدس از جهات مختلف مانند حضور در صف مقدم دفاع و تقدیم شهدا، مشارکت در امور پشتیبانی و انجام کارهای فنی و خدماتی، ارسال کمک‌های نقدی و غیرنقدی خوش درخشیدند و برگ زرینی در دفتر انقلاب اسلامی به ثبت رساندند.

اوایل جنگ و در سال 1359 ستادی انقلابی و مردمی با عنوان «ستاد پشتیبانی جنگ صنوف تولیدی» فعالیت خود را آغاز کرد. وظيفه اصلي ستاد در ابتدا بسيج و جذب نيروهاي فني شناخته شده داوطلب مردمي عضو صنوف توليدي خدماتي ستاد و اعزام آن‌ها به جبهه‌هاي نبرد حق عليه باطل بوده است. اين ستاد در طول جنگ با حضور گسترده در جبهه‌ها نه تنها کمبود ماشين‌آلات و قطعات مورد نياز را در حد توانايي به خوبي بر طرف نموده بلکه با تأمين و اهداء ابزار آلات و ساير ملزومات فني و رفاهي به رزمندگان و با راه‌اندازي کارگاه‌ها و تعميرگاه‌هاي مختلف، دين خود را تا حد امکان ادا نموده و مي‌نمايد. اين ستاد همچنين افتخار دارد که اولين گروه‌هاي متشکل فني را به جبهه‌ها اعزام داشته است.

 

پیوند اصناف و روحانیت

ارتباط گسترده سنتي بين علما و بازاريان باعث شد که گروه اخير، زير چتر رهبري علما گرد آيند و هم‌صدا با آنان عليه حکومت استبدادي فرياد برآورند. يک فراخوان از جانب رهبر مذهبي مي‏توانست، همانطور که در مورد تنباکو در سال 1891 اعمال شد، بازار را ببندد و يا نوعي از کالا را تحريم کند.

قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ را می‌توان آغاز به وجود آمدن نوعی گرایش بازاریان از ملی‌گرایی به ایدئولوژی اسلامی، تحت هدایت روحانیون دانست. ائتلاف نانوشته‌ای که پس از قیام ۱۵ خرداد ۴۲ بین بازاریان و روحانیت به ویژه امام خمینی تا سال ۱۳۵۷ ادامه یافت.

یکی از اقشاری که بیش از همه در کنار امام(ره) بودند و از ایشان تبعیت می‌کردند، اصناف و بازاریان بودند. در دوران نهضت امام خمینی، بازاریان ارتباط بسیار نزدیکی با انقلابیون و رهبری نهضت داشتند و کمک‌های آنان به نهضت و مردم مستمند انکارناپذیر است؛ به گونه‌ای که با کسب اجازه از امام‌خمینی، آن‌ها رخصت می‌یافتند به طور شرعی و با ضمانت دینی به مردم و مستمندان کمک‌ کنند.

بازاریان به طور سنتی با علمای مستقل شیعی مراوده داشتند. علمای شیعه در دوران قاجار و پهلوی به دو دسته مستقل از دولت و وابسته به آن تقسیم می‌شود. علمای مستقل از دولت همواره رابطه خوبی با بازار داشتند.

بازاریان با سلطه ظالمانه و خودکامانه حکومت به تقابل برمی‌خاستند و خود صاحب قدرتی برای مصاف با آن نبودند به زیر چتر حمایت علما پناه می‌بردند. –    رابطه مطلوب با علما، همه نشانه تقوا به شمار می‌رفت و باعث حفظ احترام و اعتبار فرد در بازار می‌شد. خاصیت ظلم‌ستیزی روحانیت، اعتبار بخشی روحانیت به بازاری‌ها، دادن وجوهات دینی، پرداخت خمس و زکات برای حلال کردن رزق، توجه به ارزش‌ها و مناسبات اجتماعی خاص، وابستگی‌های دیگر اعتقادی و فکری باعث تقویت رابطه اصناف با روحانیت در طول تاریخ شده است.

 

 

نقش كسبه و بازاريان در تأمين امنيت جامعه نيز نقشي بسيار مهم و حايز اهميت است. در شرايط حساس كنوني كه دشمنان با تحريم عليه نظام اسلامي ايران وارد صحنه شده‌اند نقش اصناف و كسبه در كنترل بازار و خنثي كردن توطئه اقتصادي دشمن نقشي مهم و قابل توجه است. نظام اسلامي ايران همانند گذشته با هوشياري مردم و نيز مشاركت اصناف و بازاريان از شرايط تحريم با موفقيت عبور مي‌كند.

 

پس از پیروزی انقلاب اسلامی عمده رابطه بین دولت و اقتصاد در محورهای ذیل تمرکز یافته است:

  1. نظارت و حفظ تعادل بهای تولیدات داخلی و کالاهای وارده به کشور،
  2. تسهیلات لازم برای واردات و توسعه صادرات،
  3. تنظیم ضوابط و مقررات مربوط به نحوه ارائه خدمات مورد نیاز بازرگانی داخلی و خارجی،
  4. اقدام به بازاریابی و تشکیل نمایشگاه‌های داخلی و بین‌المللی، تأمین نیاز کالاهای اساسی عامه مردم،
  5. ساماندهی نظام صنفی با تشکیل هیئت عالی نظارت بر اصناف.

 

در مبحث طرح تحول اقتصادي خصوصاً اجراي قانون هدفمندسازي يارانه‌ها، نقش اصناف در ابعاد مختلف از جمله كمك به ثبات قيمت‌ها در بازار از طريق كاهش سود قانوني خود، همراهی در ایجاد آرامش رواني بازار و پذيرش مسئوليت‌های بازرسی و تنظیم بازار توسط تشكل‌هاي صنفي و نظارت بر مجموعه‌های تابعه‌، مهم و بارها مورد اشاره و تقدير مسئولين ارشد نظام قرار گرفته است.

 

 

برای دیدن تصاویر بیشتر کلیک کنید